Đặt chân đến Kiến An Cung – ngôi chùa cổ kính giữa lòng thành phố Sa Đéc (Đồng Tháp) – người ta dễ dàng cảm nhận một không gian thấm đẫm hơi thở của quá khứ. Mọi chi tiết nơi đây, từ đường nét kiến trúc đến từng bức phù điêu, đều gợi mở hành trình ngược dòng thời gian, đưa ta về với những năm tháng vàng son của cộng đồng người Hoa trên đất Việt. Không chỉ là một điểm đến tâm linh, Kiến An Cung còn là một di sản văn hóa sống, chứa đựng bao câu chuyện về tín ngưỡng, giao thương và sự giao thoa Đông – Tây.

Kiến An Cung, còn gọi là Chùa Ông Quách, tọa lạc tại phường 2 – trung tâm thành phố Sa Đéc. Công trình được khởi công năm 1924 và hoàn thành vào năm 1927, do cộng đồng người Hoa gốc Phúc Kiến quyên góp xây dựng. Người khởi xướng là thương nhân Huỳnh Thuận, với mong muốn có nơi thờ phụng và hội họp cho người Hoa trên vùng đất phồn thịnh này.
Tên gọi “Chùa Ông Quách” xuất phát từ việc nơi đây thờ Quách Vương Thần Công, vị trung thần nổi tiếng thời nhà Tấn (Trung Quốc), biểu tượng cho lòng trung hiếu và chính trực. Ngoài mục đích tín ngưỡng, chùa còn từng là nơi gặp gỡ, bàn bạc việc làm ăn, góp phần định hình nền thương nghiệp của người Hoa ở Sa Đéc đầu thế kỷ XX.

Trải qua ba năm xây dựng, Kiến An Cung trở thành một tuyệt tác kiến trúc mang đậm phong cách Phúc Kiến. Ngôi chùa được thiết kế theo hình chữ “Công” (工), gồm ba gian: gian chính là điện thờ, hai gian phụ là nơi hội họp và dạy học.
Điều đặc biệt là chùa không hề dùng kèo, mà toàn bộ hệ thống khung chịu lực được ghép mộng tinh vi bằng gỗ tròn – kỹ thuật đặc trưng của thợ Trung Hoa cổ. Mái chùa gồm ba lớp ngói xen kẽ gạch, uốn cong mềm mại như những làn sóng rồng vươn lên trời cao. Mỗi đầu ngói là một tiểu cung điện, tượng trưng cho sự thịnh vượng và phú quý.

Trước cửa chính là hai tượng kỳ lân đá xanh miệng ngậm ngọc, biểu trưng cho sức mạnh và thịnh vượng. Mỗi khung cửa, mỗi tấm hoành phi đều được chạm trổ cầu kỳ, sơn son thếp vàng rực rỡ. Dọc theo vách tường, các bức tranh thủy mặc tái hiện điển tích Trung Hoa như Phong Thần, Tam Quốc, Tây Du Ký – không chỉ đẹp mắt mà còn chứa đựng triết lý nhân sinh sâu sắc.

Bước vào trong, du khách sẽ bắt gặp sân thiên tỉnh – khoảng trống lấy ánh sáng tự nhiên, khiến không gian thêm phần huyền ảo. Hai bên sân là 12 hàng cột gỗ tròn khắc liễn đối chữ Hán tinh xảo, cùng các bộ binh khí cổ và hoành phi, bức trướng được trang trí công phu.
Chánh điện là trung tâm linh thiêng nhất, nơi thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế, Quan Thánh Đế Quân, Quách Vương Thần Công, cùng nhiều vị thần khác như Thanh Thủy Tổ Sư (thầy thuốc cứu dân) và Bảo Sanh Đại Đế (bảo hộ sinh mệnh).
Bao quanh là khu Đông lang – Tây lang, nơi tiếp đón khách và cúng bái. Mỗi bàn thờ đều được đặt trong khánh thờ gỗ sơn son thếp vàng, chạm rồng phượng tinh vi, phía trên đề đại tự “Phú Bảo An Đông” – biểu tượng cho sự thịnh vượng và an lành.

Khoảng thời gian đẹp nhất để viếng Kiến An Cung là từ tháng 12 đến tháng 4, khi Đồng Tháp bước vào mùa khô, nắng nhẹ và trời trong.
Đặc biệt, vào ngày 22 tháng 2 và 22 tháng 8 âm lịch, chùa tổ chức lễ vía Quảng Trạch Tôn Vương, thu hút hàng nghìn người dân và du khách thập phương đến cầu an, chiêm bái. Đây không chỉ là nghi lễ tôn giáo, mà còn là nét đẹp văn hóa được gìn giữ qua nhiều thế hệ, góp phần khẳng định vị thế của Kiến An Cung như một “báu vật kiến trúc và tâm linh” của vùng đất Sa Đéc.